کارگران در ایران زیر شاخص نابودی

---

مرتضی هامونیان – خط صلح: در زمان نوشتن این کلمات، هنوز لایحه بودجه ۹۸ به مجلس شورای اسلامی ارائه نشده است. اما کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش های مجلس گفته است که در ارتباط با حقوق کارگران و کارمندان در سال آتی دو نظر مطرح است. یکی این که این حقوق ها ۲۰ درصد افزایش پیدا کند و دیگر آن که این حقوق به صورت پلکانی افزایش یابد. (۱)

دقیقاً در همین شرایط که مجلسی ها و دولت در خصوص چگونگی افزایش حقوق کارگران و کارمندان در حال بحث و چانه زنی هستند، کارشناسان، خط فقر را در تهران، بسیار بیش از ۲۵ درصد ارزیابی می کنند. مرکز پژوهش های مجلس اعلام کرده است که «بالاترین خط فقر ماهیانه برای شهرستان تهران به دست آمده که در سال ۱۳۹۵ برای یک خانوار چهار نفره دو میلیون و ۷۶ هزار تومان محاسبه شده و در تابستان ۱۳۹۷ در حدود دو میلیون و ۷۲۸ هزار تومان برآورد شده است». (۲)

از سویی دیگر اما انگار این رقم بسیار فراتر از این عددهاست. ناصر چمنی، نایب رئیس کانون عالی انجمن های صنفی کارگران  از کاهش یک میلیون و صد و هشتاد هزار تومانی رقم سبد معیشت کارگران نسبت به سال گذشته خبر داده و می گوید که «سال گذشته و قبل از تصویب دستمزد کارگران،‌ رقم هزینه سبد معیشت خانوار کارگری دو میلیون و ۴۸۰ هزار تومان بود که بعد از عید و با شروع نوسانات نرخ ارز، فاصله بین حداقل مزد کارگران و تورم بیش تر شد و قدرت خرید کارگران به شدت کاهش پیدا کرد؛ به نحوی که اکنون این فاصله به رقم یک میلیون و ۱۸۰ هزار تومان رسیده و هزینه ماهانه سبد معیشت خانوارهای کارگری به بیش از سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته است».(۳) اما انگار همین عدد و رقم های مسئولان کانون عالی نیز آن چنان دقیق نیست و بین علما اختلاف است. بیش از یک ماه بعد از نایب رئیس، ابوالفضل فتح الهی، رئیس این کانون نسبت عقب افتادن مزدی کارگران و سبد معیشتی را عددی معادل یک و نیم میلیون تومان برآورد می کند و البته به گفته وزیر کار استناد کرده و اعلام کرده است که «بخشی از عقب ماندگی و ترمیم مزد کارگران را باید کارفرمایان بپذیرند و بخشی دیگر را دولت متقبل می‌شود».(۴)

با صاحب کارش صحبت کردم. گفت که کارگرش ساکن چهاردانگه تهران است، با زن و بچه. بچه اش دو سال و نیمه است و حالا حالاها کار دارد تا وقت مدرسه رفتنش برسد و اما الان لباس می خواهد و غذا و زندگی و تربیت. پدرش اما کارگری می کند. با حقوق پایه ماهی یک میلیون و پانصد هزار تومان. اضافه کارش هم ساعتی ۱۰ هزار تومان طی کرده و اضافه هم می ایستد تا خرج زن و بچه را در بیاورد. عدد یک میلیون و نیم تا اعدادی که رئیس و نایب رئیس کانون عالی انجمن های صنفی کارگران می گویند، فاصله ای معنی دار دارد. یعنی این کارگر با زن و بچه و با حقوقی با فاصله بسیار با آن چه که روسای کانونی به نام کارگران می گویند، در حال زندگی است. و تنها به او وعده داده می شود که این عقب ماندگی را جبران خواهند کرد. کی و چه زمانی اش البته مشخص نیست.